English/Ελληνικά
24-ΩΡΟ ΤΗΛΕΦΩΝΟ ΔΙΑΣΩΣΗΣ: 697 679 7070
Προκόπης, ο βασιλιάς
Ένας ευγενικός γίγαντας, μια ενήλικη αρσενική χελώνα Caretta caretta με καμπύλο μήκος κελύφους (CCL) 89 cm (μετρήθηκε το 2021) ο οποίος κάθε καλοκαίρι κολυμπά στις νοτιοδυτικές ακτές της Νάξου.
Ο «Προκόπης» πήρε το όνομά του από μια παραλία όπου τον συναντούσαμε συχνά να ξεκουράζεται σε λιβάδια θαλάσσιων φανερογάμων, να τσιμπάει σφουγγάρια στους βραχώδεις υφάλους και να ανεβαίνει με χαλαρή διάθεση προς την επιφάνεια για να αναπνεύσει.
Σύμφωνα με φωτογραφικές καταγραφές, ο Προκόπης εθεάθη για πρώτη φορά από εθελοντή του Συλλόγου Προστασίας Άγριας Ζωής Νάξου το 2010, καθιστώντας τον την παλαιότερη επίσημη καταγραφή του συλλόγου. Κάθε χρόνο, αυτό το γιγάντιο ερπετό επιστρέφει στις ακτές της Νάξου για να τραφεί και να ζευγαρώσει.
Δεν υπάρχει σεξουαλικός διαμορφισμός ανάμεσα σε μια αρσενική και μια θηλυκή θαλάσσια χελώνα εκτός όταν έχουν ωριμάσει. Τότε, η αρσενική θαλάσσια χελώνα διακρίνεται εύκολα από τη μακριά ουρά της που ξεπερνά το μήκος του κελύφους. Σύμφωνα με την επιστημονική βιβλιογραφία, αυτός ο διαχωρισμός μεταξύ των φύλων γίνεται ξεκάθαρος σε χελώνες με CCL μεγαλύτερο από 75 cm, αλλά θα μπορούσε επίσης να είναι εμφανής σε χελώνες με CCL μεγαλύτερο από 60 cm (Casale et al. 2018).
Όλες οι θαλάσσιες χελώνες που έχουμε συναντήσει κατά τις παρατηρήσεις μας στη θάλασσα και κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στο σταθμό πρώτων βοηθειών έχουν τους δικούς τους χαρακτήρες. Παρουσία ανθρώπων, όμως, τα άγρια ζώα τείνουν να αγχώνονται και, τις περισσότερες φορές, απομακρύνονται ταχύτατα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι σημαντικό μόνο εξειδικευμένοι άνθρωποι να παρέχουν φροντίδα και να χειρίζονται άγρια ζώα.
Στην άγρια φύση, δεν είναι εύκολο να παρατηρήσεις και να καταγράψεις θαλάσσιες χελώνες. Η πλειοψηφία τους θα κολυμπήσει αμέσως μακριά και θα εξαφανιστεί στο απέραντο γαλάζιο. Κάποιοι όμως, όπως ο Προκόπης, φαίνεται να αδιαφορούν για την παρουσία μας.
Όπως πάντα, όταν συναντάμε ένα άγριο ζώο, κρατάμε μια απόσταση ασφαλείας, μην εμποδίζοντας ποτέ το δρόμο του ζώου και, έτσι, προκαλώντας του άγχος, κάτι που δεν θέλουμε ούτως ή άλλως, καθώς θα μεροληπτούσε τις παρατηρήσεις μας.
Παρακολούθησε αυτό το βίντεο για τους βασικούς κανόνες συμπεριφοράς όταν βρεθείς κοντά σε θαλάσσια χελώνα!
Ο Προκόπης έχει γίνει αγαπημένος των εθελοντών μας, γιατί είναι τόσο εύκολο να τον παρακολουθούμε καθώς κολυμπά, αναπνέει, ξεκουράζεται και τρέφεται, παρέχοντάς μας εκπληκτικά πλάνα και δεδομένα συμπεριφοράς και γιατί, απλά, ο χρόνος μαζί του είναι απλά χαλαρωτικός!
Το καλοκαίρι του 2022, ο Προκόπης έκανε την πρώτη του εμφάνιση στα μέσα Μαΐου. Είμαστε πάντα ενθουσιασμένοι που βλέπουμε τις ίδιες θαλάσσιες χελώνες να επιστρέφουν στη Νάξο κάθε χρόνο, γνωρίζοντας ότι επέζησαν άλλο εάν δύσκολο χειμώνα γεμάτο τόσους πιθανούς κινδύνους και απειλές.
Ο Προκόπης εμφανίζεται συνήθως καλυμμένος με ουλές στο πρόσωπό του, υποδεικνύοντας είτε τη μάχη με αρπακτικά είτε με άλλες αρσενικές χελώνες, αλλά φέτος δείχνει στα καλύτερά του!
Οι χελώνες C. caretta είναι μοναχικά ζώα και θα βρεθούν παρέα με άλλα άτομα του είδους τους μόνο κατά την αναπαραγωγική περίοδο. Σύμφωνα με παρατηρήσεις μας, ο Προκόπης είναι η μόνη θαλάσσια χελώνα που έχουμε δει που δεν έχει δείξει επιθετικότητα προς άλλα άτομα (συγκεκριμένα την Ρίκα, τον Μάριο και τον Αχιλλέα), αλλά γενικά οι θαλάσσιες χελώνες αποφεύγουν η μία την άλλη.
Μια ένδειξη της καλής υγείας μιας θαλάσσιας χελώνας είναι η κατάσταση του καβουκιού της. Είναι φυσιολογικό για μια θαλάσσια χελώνα να φέρει επιβιωτικούς οργανισμούς (συνήθως αποτελούνται από φύκη και βαλάνους), αλλά συνήθως μια θαλάσσια χελώνα θα φροντίσει το καβούκι της ξύνοντάς το κάτω από υφάλους. Η εικόνα στα αριστερά δείχνει τον Προκόπη με σημάδια στο καβούκι του αφού το έχει ξύσει κάτω από βράχο. Με αυτόν τον τρόπο διατηρούν το κέλυφός τους καθαρό, υγιές και υδροδυναμικό.
Δεξιά: Ο Νηρέας, ένα σοβαρά τραυματισμένο νεαρό αρσενικό με καβούκι που παρουσιάζει έντονη επικάλυψη από φύκη. Διαβάστε εδώ την ιστορία του.
Στην Μεσόγειο θάλασσα, οι χελώνες C. caretta τείνουν να περνούν τον περισσότερο χρόνο τους σε ρηχά νερά σε περιοχές όπου τρέφονται, οι οποίες συνήθως συνδέονται με τις περιοχές ζευγαρώματος. Στις θαλάσσιες χελώνες αρέσει να ξεκουράζονται σε λιβάδια θαλάσσιων φανερογάμων και όταν τρέφονται ανεβαίνουν για να πάρουν μερικές ανάσες. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι σημαντικό να συμπεριφερόμαστε υπεύθυνα στη θάλασσα, αποφεύγοντας να αγκυροβολούμε σκάφη σε λιβάδια θαλάσσιας βλάστησης και οφείλουμε να οδηγούμε προσεκτικά δίνοντας προσοχή σε πιθανές θαλάσσιες χελώνες που λιάζονται και αναπνέουν στην επιφάνεια.
Η συναναστροφή μας όλα αυτά τα χρόνια με τον Προκόπη μας έχει διδάξει ότι δεν είναι τόσο δύσκολο όσο νομίζουμε να συνυπάρξουμε με άλλα είδη.
Απλώς σεβόμενοι και αναγνωρίζοντας την παρουσία τους σε αυτόν τον κόσμο που μοιραζόμαστε, μπορούμε να μάθουμε να “ξεμάθουμε” τον εγωκεντρισμό και την απληστία και, ακριβώς όπως ο Προκόπης μοιράζεται το σνακ του με έναν Γύλο (βλ. φωτογραφία κάτω), έτσι κι εμείς, οι άνθρωποι, μπορούμε να συνυπάρχουμε αρμονικά με τις θαλάσσιες χελώνες και όλα τα ζώα.
“Είμαστε σαν νησιά στη θάλασσα, χωριστά στην επιφάνεια αλλά συνδεδεμένα στα βαθιά.“
— William James
Naxos Wildlife Protection 