Ορνιθοπανίδα

English/Ελληνικά

• Facebook
• Instagram
• YouTube
• LinkedIn

Το νησί της Νάξου διαθέτει μια ποικιλία οικοτόπων και βρίσκεται στην ανατολική οδό αποδημίας της Μεσογείου για μεταναστευτικά πτηνά. Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα για τα διάφορα είδη οικοτόπων του νησιού εδώ!
Μόνιμα και αποδημητικά είδη συναντώνται στο νησί όλο το χρόνο.
Τα είδη που αναφέρονται παρακάτω είτε έχουν παρατηρηθεί στο πεδίο από μέλη του Συλλόγου «Προστασίας Άγριας Ζωής Νάξου» ή/και έχουν νοσηλευτεί στο σταθμό πρώτων βοηθειών μας. Είμαστε βέβαιοι ότι υπάρχουν περισσότερα είδη!

Όσον αφορά στην παροχή ιατρικής περίθαλψης σε άγρια πτηνά, ο Σύλλογος «Προστασία Άγριας Ζωής Νάξου» λειτουργεί ως σταθμός πρώτων βοηθειών σε συνεργασία με το Νοσοκομείο Άγριας Ζωής «ΑΛΚΥΟΝΗ» το οποίο βρίσκεται στο νησί της Πάρου.

Όρνεα

Ο Σύλλογος «Προστασία Άγριας Ζωής Νάξου» παρατηρεί συστηματικά από το 2017 την κατάσταση του μόνιμου πληθυσμού των Όρνεων (Gyps fulvus) και πραγματοποιεί κάθε χρόνο διάφορες δράσεις, όπως επανένταξη νοσηλευόμενων ή νέων ατόμων, καθώς και παρακολούθηση της πληθυσμιακής τάσης και των φωλεών. Πριν από δεκαετίες, ο μόνιμος πληθυσμός των Όρνεων ήταν υψηλός, αλλά λόγω ανθρωπογενών αιτιών όπως η δηλητηρίαση, η λαθροθηρία, η καταστροφή των ενδιαιτημάτων τους και η προκατάληψη από τους ντόπιους (ότι τα Όρνεα τρέφονταν με παραγωγικά ζώα, όπως πρόβατα), μειώθηκε σε περίπου 35 άτομα το 2017.
Σήμερα, ο πληθυσμός ανέρχεται σε περισσότερα από 80 άτομα.
Αυτό χάρη στην ενημέρωση των κατοίκων του νησιού και τη συνεργασία ντόπιων κτηνοτρόφων και Όρνεων.
Σήμερα, τα Όρνεα έχουν γίνει σημείο κατατεθέν σε μια βόλτα στα ορεινά του νησιού και παίζουν ζωτικό ρόλο στο οικοσύστημα, καθώς τρέφονται αποκλειστικά με πτώματα, καθαρίζοντας έτσι τη φύση από τα πτώματα και τις ασθένειες που μπορεί να μεταφέρουν.

Απειλές

Στο νησί της Νάξου, η κύρια απειλή κατά της ορνιθοπανίδας είναι το κυνήγι και πολλά προστατευόμενα είδη χάνουν τη ζωή τους ή τραυματίζονται σοβαρά. Επιπλέον, λαμβάνει χώρα κυνήγι εκτός κυνηγετικής περιόδου, το οποίο όχι μόνο βλάπτει τους ήδη μειούμενους πληθυσμούς πολλών ειδών, αλλά δημιουργεί και όχληση, επηρεάζοντας τη συμπεριφορά των πτηνών και προκαλώντας τους προβλήματα υγείας.
Εκτός αυτού, παρουσιάζονται δηλητηριάσεις και θήρα με παράνομες μεθόδους, όπως η χρήση διχτυών και οξόβεργων. Ορισμένα είδη πτηνών, όπως οι Κοκκινολαίμηδες (Erithacus rubecula), θεωρούνται μεζές σε ορισμένες περιοχές του νησιού και σερβίρονται σε εστιατόρια, παρόλο που είναι προστατευόμενο είδος σύμφωνα με την Οδηγία για τα Πτηνά της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τα άγρια πτηνά παγιδεύονται επίσης για χρήση ως κατοικίδια, μια παράδοση ειδικά στην Ελλάδα που αφορά κυρίως ωδικά πτηνά όπως τις καρδερίνες (Carduelis carduelis), αλλά και για εμπορία.
Η καταστροφή των ενδιαιτημάτων, λόγω της ανεξέλεγκτης ανάπτυξης, της γεωργίας και της παράνομης υλοτόμησης, και η όχληση που προκαλείται από τον άνθρωπο, όπως πάρα πολλά αυτοκίνητα κατά τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου, η χρήση πυροτεχνημάτων και τα ανεπιτήρητα κατοικίδια (κυρίως γάτες) είναι μερικές ακόμη απειλές για τα άγρια πτηνά του νησιού.

Νομοθεσία

Η Ελλάδα, ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχει δεσμευτεί σε συγκεκριμένους νόμους σύμφωνα με την Οδηγία της Ε.Ε. περί της Διατήρησης των Άγριων Πτηνών (Οδηγία του Συμβουλίου 79/409/EEC) που τηρεί την προστασία των ειδών ορνιθοπανίδας, των φωλεών και των οικοτόπων τους, καθώς και την εθνική νομοθεσία για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας (Ν. 3937/2011).
Τα κεντρικά σημεία αυτών των νόμων είναι τα ακόλουθα:

• Όλα τα άγρια πτηνά προστατεύονται. Η σύλληψη, η θανάτωση και η δίωξή τους απαγορεύεται (με εξαίρεση τα θηρεύσιμα είδη κατά την κυνηγετική περίοδο). Αυτό ισχύει για τα αυγά, τις φωλιές και τα ενδιαιτήματά τους.
• Η χρήση παγίδων, ηχοπαγίδων (κράχτες), ζωντανών δολωμάτων και διχτυών απαγορεύεται.
• Απαγορεύεται το κυνήγι εκτός κυνηγετικής περιόδου (στην Ελλάδα η κυνηγετική περίοδος διαρκεί από τα τέλη Αυγούστου έως τα τέλη Φεβρουαρίου).
• Στα αναγνωρισμένα Καταφύγια Άγριας Ζωής απαγορεύεται το κυνήγι, η σύλληψη και η δίωξη όλης της άγριας πανίδας (ακόμη και κατά τη διάρκεια της κυνηγετικής περιόδου).
• Απαγορεύεται η σκόπιμη όχληση των άγριων πτηνών, ιδιαίτερα κατά την περίοδο αναπαραγωγής και φωλεοποίησής τους.
• Απαγορεύεται η πώληση, η μεταφορά προς πώληση, η διατήρηση προς πώληση και η προσφορά προς πώληση ζωντανών ή νεκρών άγριων πτηνών.

Από την αρχή των δράσεων του Συλλόγου «Προστασίας Άγριας Ζωής Νάξου», οι εθελοντές μας ψάχνουν, εντοπίζουν και υποβάλλουν καταγγελίες στις Αρχές για παράνομες ενέργειες για την προστασία και τη διατήρηση των άγριων πτηνών και των ενδιαιτημάτων τους (π.χ. η περίπτωση του Καταφυγίου Άγριας Ζωής στη Δυτική Νάξο).

Πως μπορείς εσύ να βοηθήσεις!

Είδη ορνιθοπανίδας της Νάξου

Παρακάτω θα βρείτε μια λίστα με τα είδη άγριων πτηνών που μπορείτε να συναντήσετε στο νησί της Νάξου.

Κοινή ονομασία	Επιστημονική ονομασία	Α: Αποδημητικό Μ: Μόνιμο
Όρνεο	Gyps fulvus	Μ
Φιδαετός	Circaetus gallicus	Α
Σπιζαετός	Aquilla fasciata	Μ
Καλαμόκιρκος	Circus aeruginosus	Α
Χειμωνόκιρκος	Circus cyaneus	Α
Γερακίνα	Buteo buteo	Μ
Σφηκιάρης	Pernis apivorus	Α
Ξεφτέρι	Accipiter nisus	Α
Βραχοκιρκίνεζο	Falco tinnunculus	Μ
Μαυροκιρκίνεζο	Falco vespertinus	Α
Δενδρογέρακο	Falco subbuteo	Α
Μαυροπετρίτης	Falco eleonorae	Α
Νανόμπουφος	Asio otus	Α
Βαλτόμπουφος	Asio flammeus	Α
Τυτώ	Tyto alba	Μ
Κουκουβάγια	Athene noctua	Μ
Γκιώνης	Otus scops	Μ
Σταχτοκουρούνα	Corvus cornix	Μ
Κοράκι	Corvus corone	Μ
Αετογερακίνα	Buteo rufinus	Α
Ψαραετός	Pandion haliaetus	Α

Κοινή ονομασία	Επιστημονική ονομασία	Α: Αποδημητικό Μ: Μόνιμο
Ασπρομέτωπη χήνα	Anser albifrons	A
Βαρβάρα	Tadorna tadorna	A
Καστανόπαπια	Tadorna ferruginea	A
Πρασινοκέφαλη πάπια	Anas platyrhynchos	A
Ψαλίδα	Anas acuta	A
Χουλιαρόπαπια	Anas clypeata	A
Σφυριχτάρι	Anas penelope	A
Κιρκίρι	Anas crecca	A
Σαρσέλα	Anas querquedula	A
Γκισάρι	Aythya ferina	A
Βαλτόπαπια	Aythya nyroca	A
Χειμωνοβουτηχτάρι	Podiceps auritus	A
Μαυροβουτηχτάρι	Podiceps nigricollis	A
Νανοβουτηχτάρι	Taehybaptus ruficollis	A
Ροδοπελεκάνος	Pelecanus onocrotalus	A
Κορμοράνος	Phalacrocorax carbo	A
Ήταυρος	Botaurus stellaris	A
Μικροτσικνιάς	Ixobrynchus minutus	A
Νυχτοκόρακας	Nycticorax nycticorax	A
Γελαδάρης	Bubulcus ibis	A
Κρυπτοτσικνιάς	Ardeola ralloides	A
Λευκοτσικνιάς	Egretta garzetta	A
Αργυροτσικνιάς	Ardea alba	A
Σταχτοτσικνιάς	Ardea cinerea	A
Πορφυροτσικνιάς	Ardea purpurea	A
Λευκός πελαργός	Ciconia ciconia	A
Χαλκόκοτα	Plegadis falcinellus	A
Φοινικόπτερο	Phoenicopterus ruber	A
Νεροκοτσέλα	Rallus aquaticus	A
Νερόκοτα	Gallinula chloropus	A
Φαλαρίδα	Fulica atra	A
Γερανός	Grus grus	A
Στρειδοφάγος	Haematopus astralegus	A
Αβοκέτα	Recuruirostra avosetta	A
Καλαμοκανάς	Himantopus himantopus	A
Ποταμοσφυριχτής	Charadrius dubius	A
Θαλασσοσφυριχτής	Charadrius alexandrinus	A
Βροχοπούλι	Pluvialis apricaria	A
Καλημάνα	Vanellus vanellus	A
Λασποσκαλίδρα	Calidris alpina	A
Λασποτρυγγάς	Tringa glareola	A
Λιμόζα	Limosa limosa	A
Μαυροτρυγγάς	Tringa erythropus	A
Μαχητής	Philomachus pugnax	A
Βουβόκυκνος	Cygnus olor	A
Αργυροπούλι	Pluvialis squatarola	A
Σκουφοβουτηχτάρι	Podiceps cristatus	Α

Κοινή ονομασία	Επιστημονική ονομασία	Α: Αποδημητικό Μ: Μόνιμο
Θαλασσοκόρακας	Phalacrocorax aristotelis	M
Καστανοκέφαλος γλάρος	Chroicoceplahlus ridibundus	Α
Ασημόγλαρος	Larus argentatus	Μ
Αιγαιόγλαρος	Larus audouinii	Α
Μαυροκέφαλος γλάρος	Ichthyaetus melanocephalus	Α
Αργυρογλάρονο	Chlidonias leucopterus	Α
Νανόγλαρος	Hydrocoloeus minutus	Α
Αρτέμης	Calonectris d. dimonedea	Α
Μύχος	Puffinus yelkouan	Α
Υδροβάτης	Hydrobates pelagicus	Α
Γελογλάρονο	Gelochelidon nolitoca	Α
Χειμωνογλάρονο	Sterna sandvicensis	Α
Λεπτόραμφος γλάρος	Chroicocephalus genei	Α

Κοινή ονομασία	Επιστημονική ονομασία	Α: Αποδημητικό Μ: Μόνιμο
Σιρλοτσίχλονο	Emberiza cirlus	M
Σκαρθάκι	Serinus serinus	Α
Λούγαρο	Carduelis spinus	Α
Φλώρος	Chloris chloris	Α
Καρδερίνα	Carduelis carduelis	M
Φανέτο	Carduelis cannabina	Α
Σπίνος	Fringilla coelebs	Α
Δενδροφυλλοσκόπος	Phylloscopus collybita	Α
Ωχροστριτσίδα	Iduna pallida	Α
Μαυροτσιροβάκος	Sylvia melanocephala	Α
Μαυροσκούφης	Sylvia atricapilla	Α
Μαυρολαίμης	Saxicola rubicola	M
Ασπροκωλίνα	Oenanthe hispanica	Α
Κοκκινολαίμης	Erithacus rubecula	Α
Θαμνοφυλλοσκόπος	Phylloscopus trochilus	Α
Τσίχλα	Turdus philomelos	Α
Ψευταηδόνι	Cettia cetti	A
Αετομάχος	Lanius collurio	Α

Κοινή ονομασία	Επιστημονική ονομασία	Α: Αποδημητικό Μ: Μόνιμο
Τρυγόνι	Streptopelia turtur	Α
Δεκαοχτούρα	Streptopelia decaocto	Μ
Τσαλαπετεινός	Upupa epops	Α
Αλκυόνη	Alcedo atthis	Α
Μελισσοφάγος	Merops apiaster	Α
Σταβλοχελίδονο	Hirundo rustica	Α
Λευκοσουσουράδα	Motacilla alba	Α
Κιτρινοσουσουράδα	Motacilla flava	Α
Σταχτοσουσουράδα	Motacilla cinerea	A
Γαλαζοκότσυφας	Monticola solitarius	A
Κοκκοθραύστης	Coccothraustes coccothraustes	A
Νησιωτική πέρδικα	Alectoris chukar	A
Ορτύκι	Coturnix coturnix	A
Ορτυκομάνα	Crex crex	A
Μπεκάτσα	Scolopax rusticola	A
Ψαρόνι	Sturnus vulgaris	A
Κορυδαλλός	Galerida cristata	M
Πετροτουρλίδα	Burhinus oedicnemus	A
Οχθοχελίδονο	Riparia riparia	A

Αρπακτικά πτηνά στην Νάξο: (Δεξιόστροφα) Όρνεο (Gyps fulvus), Γερακίνα (Buteo buteo), Καλαμόκιρκος (Circus aeruginosus), Βραχοκιρκίνεζο (Falco tinnunculus), Μαυροπετρίτης (Falco eleonorae), Γκιώνης (Otus scops).

Υδρόβια και παρυδάτια πτηνά στην Νάξο: (δεξιόστροφα) Στρειδοφάγος (Haematopus ostralegus), Καστανόπαπιες (Tadorna ferruginea), Βουβόκυκνος (Cygnus olor), Ψαλίδες (Anas acuta), Λευκοί Πελαργοί (C. ciconia), Φοινικόπτερα (Phoenicopterus ruber).

Θαλασσοπούλια: (δεξιόστροφα) Λεπτόραμφος γλάρος (Chroicocephalus genei), Γελογλάρονα (Gelochelidon nilotica), Θαλασσοκόρακας (Phalacrocorax aristotelis), Χειμωνογλάρονο (Sterna sandvicensis), Αργυρογλάρονο (Chlidonias leucopterus)

Στρουθιόμορφα και ωδικά πτηνά στην Νάξο: (δεξιόστροφα) Θαμνοφυλλοσκόπος (Phylloscopus trochilus), Καρδερίνα (C. carduelis), Λούγαρο (Carduelis spinus), Σπίνος (Fringilla coelebs), Φλώρος (Chl. chloris), Σιρλοτσίχλονο (Emberiza cirlus)

Άλλα πτηνά στην Νάξο: (δεξιόστροφα) Γαλαζοκότσυφας (Monticola solitarius), Τσαλαπετεινός (Upupa epops), Σταβλοχελίδονο (Hirundo rustica), Νησιωτική πέρδικα με τα μικρά της (Alectoris chukar), Ψαρόνι (Sturnus vulgaris), Κιτρινοσουσουράδα (Motacilla flava).